- ήκω
- ἥκω (AM)(ο ενεστ. ήκω με σημ. παρακμ., ο πρτ. ήκον με σημ. υπερσυντ. και ο μέλλ. ήξω με σημ. συντελ. μέλλ.)1. έχω έλθει, έχω φθάσει, είμαι παρών (α. «οὔπω ἥκει ἡ ὥρα μου», ΚΔβ. «ἥκασι καιροί τῆς ἀνταποδόσεως», Νικ. Χων.)2. εξαρτώμαι από κάποιον ή από κάτι («τό γε ἐπ' αὐτοὺς ἧκον μέρος» — όσο εξαρτάται απ' αυτούς, Φιλ.)αρχ.1. (με την πρόθεση ἐπί και αιτ.) α) επιτίθεμαι, επέρχομαι, προσβάλλω («ἧκεν ἐφ' ἡμᾱς ὡς διαρπασόμενος», Πλάτ.)β) έχω έλθει για («ἐπὶ τὸ στράτευμα ἥκουσι» — έχουν έλθει για το στράτευμα, Ξεν.)2. έχω περιέλθει, έχω φθάσει, έχω καταντήσει («εἰς τοῡτο δ' ἥκεις ἀμαθίας» — σε τέτοιο σημείο αμάθειας έχεις καταντήσει, Ευρ.)3. (γεωμ.) διέρχομαι από κάποιο σημείο4. έχω επανέλθει, επέστρεψα5. (με μτχ. μέλλ.) έχω έλθει για να, έχω έλθει να «ταῡθ' ἥκω φράσων» — έχω έλθει για να πω αυτά, Ευρ.)6. είμαι («θεοῑς γ' ἔχθιστος ἥκω», Σοφ.)7. (για τροφές, εδέσματα) έχω παρατεθεί8. ανήκω, αναφέρομαι, έχω σχέση, αναφορά, συγγένεια, συνάφεια («ποῑ λόγος ἥκει», Ευρ.)9. (με απρμφ.) αρμόζει, ταιριάζει («ἧκέ μοι γένει πενθεῑν» — άρμοζε να πενθώ λόγω τής συγγένειας, Σοφ.)10. (στο γ' εν. πρόσ. με μτχ. έχει επιρρ. σημ.) συνήθως, συχνά, επανειλημμένως («ὅ καὶ νῡν ἥκει γενόμενον» — αυτό που συμβαίνει συνήθως και τώρα, Πολ.)11. (με τη μτχ. φέρων ή έχων) έχω έλθει φέροντας, έχω έλθει έχοντας «ἥκω φέρων»,12. φρ. α) «ἐς ταὐτόν ἥκω» — έχω καταλήξει στο ίδιο σημείο, συμφωνώ (Ευρ.)β) «εὖ ἥκειν τινός» — έχω αφθονία ενός πράγματος («χρημάτων εὖ ἥκοντες»Ηρόδ.)γ) «ὡρέων δὲ ἥκουσαν οὐχ ὁμοίως» — η οποία έχει ανόμοιες ώρες τού έτους, Ηρόδ.δ) «πῶς ἀγῶνος ἥκομεν;» — πώς τα πήγαμε με τον αγώνα; (Ευρ.)ε) «γένους ἥκεις ὧδε τοῑσδε» — είσαι σ' αυτό τον βαθμό συγγενής μ' αυτούς, (Ευρ.)στ) «οὕτω πόρρω σοφίας ἥκεις» — έχει προχωρήσει τόσο πολύ στη σοφία (Πλάτ.)ζ) «δυνάμιός τε ἥκεις μεγάλης» — είσαι πολύ δυνατός, έφθασες σε μεγάλη δύναμη (Ηρόδ.).[ΕΤΥΜΟΛ. Το ρ. έχει σημασία παρακειμένου και ανάγεται, όπως και το ενεστωτικής σημασίας συγγενές του ίκω* σε ΙΕ ρίζα sē(i)k- «πιάνω, φθάνω με το χέρι».ΣΥΝΘ. ανήκω, διήκω, συνανήκωαρχ.αντιπαρήκω, αφήκω, εισήκω, ενδιήκω, ενήκω, εξήκω, επανήκω, επιδιήκω, εφήκω, καθήκω, μεθήκω, παρήκω, περιήκω, προήκω, προσήκω, συμπαρήκω, συνεπανήκω, συνήκω, υπερείκω].
Dictionary of Greek. 2013.